Uluslararası Af Örgütü "taş atan çocuklarla" ilgili yayımladığı raporda, "Uluslararası Af Örgütü, gözaltılar ve kovuşturmalar devam ederken, Terörle Mücadele Kanunu’nda yapılması planlanan değişikliklerin de gösterilere katılan çocukların durumunu iyileştirmeyeceğinden ve ihlallerin devam edeceğinden kaygı duymaktadır" denildi.
33 sayfalık raporun "tavsiyeler" bölümünde, Türkiye'den, "Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin getirdiği yükümlülükler uyarınca, çocukların haklarına saygı duyulması ve bu hakların korunmasını isteyen" örgüt, Ankara'ya terörle mücadele mevzuatını değiştirme çağrısında bulundu.
Raporda mevzuatın değiştirilmesiyle ilgili şu tavsiyeler yer aldı;
"Türk yasalarındaki terörizm tanımını uluslararası standart ve normlara ulaştırarak, özellikle de kanunilik ve yasalarda açıklık ilkelerini yerine getirerek, terörle mücadele mevzuatı çerçevesinde adil olmayan yargılamaların yapılmasını önleyin. Bu amaca ulaşmak için ilk adım olarak, kişilerin örgüt adına suç işledikleri ya da örgüte bilerek ve isteyerek yardım ettikleri gerekçesiyle 'terör' örgütü üyesi olarak yargılanmalarına izin veren Türk Ceza Kanunu'nun 220/6 ve 220/7 maddelerini değiştirin.
Terörle Mücadele Kanunu'nun 7/2 maddesini değiştirerek bir terör örgütüyle aynı siyasi amaçları benimsemek ile kullandığı şiddet yöntemi ve eylemleri ile bu örgütü desteklemek arasında bir ayrım yapılmasını garanti altına alın."
Örgüt, karakol ve sorgu odalarında kamera ve ses kayıt sistemlerinin bulunmasını da tavsiye etti.
ÇOCUKLAR İÇİN GÖZALTI KOŞULLARI
Raporda ayrıca örgüt, çocukların gözaltına alınmasıyla ilgili olarak, "Çocuklar için, ancak son çare olarak, başka alternatif olmadığında ve mümkün olan en kısa süre için gözaltı uygulamasına başvurulmasını, gözaltı biçiminin ve koşullarının çocuğun yaşının gerektirdiği ihtiyaçlara uygun olmasını sağlayın" ifadesine yer verdi.
Uluslararası Af Örgütü, gözaltına alınan kişinin 18 yaşın altında olduğundan şüphelenilmesi durumunda, bu kişilerin yetişkin olup olmadıkları belirlenene kadar, yetişkin tutuklulardan ayrı bir yerde tutulmasının sağlanması gerektiğini bildirdi.
Çocuk Koruma Kanunu'nun gerektirdiği gibi Türkiye'nin tüm kentlerinde Çocuk Mahkemeleri’nin kurulmasını isteyen örgüt, bu yapılana kadar mevcut Çocuk Mahkemeleri'nin yetki alanının bölgesel hale getirilmesi tavsiyesinde bulundu.
İşkence veya diğer kötü muamele sonucu delil elde edilmesi yönündeki iddialara karşı soruşturma başlatılmasını isteyen örgüt, bu yolla elde edilen tüm delillerin Ceza Muhakemeleri Kanunu'nun 148(1) maddesi uyarınca dava dışı bırakılmasının sağlanması gerektiğini belirtti.
Örgüt, tutuklu durumdaki çocuğa yaşının gerektirdiği ihtiyaçlar göz önünde tutularak davranılmasının önemini vurgulayarak, çocukların nakli sırasında kelepçe kullanılması yasağının uygulanmasının sağlanması gerektiğine dikkati çekti.
ÇOCUKLARIN İFADELERİ
Raporda, Uluslararası Af Örgütü yetkililerine konuşan bazı çocukların, "kendilerinin protesto gösterileriyle ilgilerinin olmadığı, kötü muameleleye maruz kaldıkları" yönündeki iddialara da yer verildi.
Örgüt, raporunun, tutuklama esnasında ve cezaevinde maruz kaldıkları kötü muameleye ilişkin çocuklarla yapılan görüşmelere dayandığını bildirdi.
Raporu hazırlarken Nisan ve Mayıs 2009'da ve 2010 yılı Mart ayında Adana, Diyarbakır ve İstanbul'da alan araştırması yapıldığını belirten Uluslararası Af Örgütü, terörle mücadele yasaları çerçevesinde yargılanan çocuklar, aileleri, avukatları, sivil toplum kuruluşları ve kolluk kuvvetleriyle görüşmeler yürütüldüğünü kaydetti.
TAŞ ATAN ÇOCUKLARA YÖNELİK DÜZENLEME
Bu arada, kamuoyunda ''taş atan çocuklara yönelik düzenleme'' olarak bilinen tasarı ve teklif, Terörle Mücadele Yasası (TMY) ile bazı kanunlarda değişiklik öngörüyor.
Konuya ilişkin tasarı ve teklif TBMM Adalet Komisyonu'nda dün görüşülerek, alt komisyonda ele alınması kararlaştırılmıştı. Birleştirilerek ele alınacak metin, TMY kapsamında yargılanan çocukların davasının çocuk mahkemesinde örülmesi ve bu kapsamda cezaların infazına ilişkin düzenlemeler getiriyor.
33 sayfalık raporun "tavsiyeler" bölümünde, Türkiye'den, "Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin getirdiği yükümlülükler uyarınca, çocukların haklarına saygı duyulması ve bu hakların korunmasını isteyen" örgüt, Ankara'ya terörle mücadele mevzuatını değiştirme çağrısında bulundu.
Raporda mevzuatın değiştirilmesiyle ilgili şu tavsiyeler yer aldı;
"Türk yasalarındaki terörizm tanımını uluslararası standart ve normlara ulaştırarak, özellikle de kanunilik ve yasalarda açıklık ilkelerini yerine getirerek, terörle mücadele mevzuatı çerçevesinde adil olmayan yargılamaların yapılmasını önleyin. Bu amaca ulaşmak için ilk adım olarak, kişilerin örgüt adına suç işledikleri ya da örgüte bilerek ve isteyerek yardım ettikleri gerekçesiyle 'terör' örgütü üyesi olarak yargılanmalarına izin veren Türk Ceza Kanunu'nun 220/6 ve 220/7 maddelerini değiştirin.
Terörle Mücadele Kanunu'nun 7/2 maddesini değiştirerek bir terör örgütüyle aynı siyasi amaçları benimsemek ile kullandığı şiddet yöntemi ve eylemleri ile bu örgütü desteklemek arasında bir ayrım yapılmasını garanti altına alın."
Örgüt, karakol ve sorgu odalarında kamera ve ses kayıt sistemlerinin bulunmasını da tavsiye etti.
ÇOCUKLAR İÇİN GÖZALTI KOŞULLARI
Raporda ayrıca örgüt, çocukların gözaltına alınmasıyla ilgili olarak, "Çocuklar için, ancak son çare olarak, başka alternatif olmadığında ve mümkün olan en kısa süre için gözaltı uygulamasına başvurulmasını, gözaltı biçiminin ve koşullarının çocuğun yaşının gerektirdiği ihtiyaçlara uygun olmasını sağlayın" ifadesine yer verdi.
Uluslararası Af Örgütü, gözaltına alınan kişinin 18 yaşın altında olduğundan şüphelenilmesi durumunda, bu kişilerin yetişkin olup olmadıkları belirlenene kadar, yetişkin tutuklulardan ayrı bir yerde tutulmasının sağlanması gerektiğini bildirdi.
Çocuk Koruma Kanunu'nun gerektirdiği gibi Türkiye'nin tüm kentlerinde Çocuk Mahkemeleri’nin kurulmasını isteyen örgüt, bu yapılana kadar mevcut Çocuk Mahkemeleri'nin yetki alanının bölgesel hale getirilmesi tavsiyesinde bulundu.
İşkence veya diğer kötü muamele sonucu delil elde edilmesi yönündeki iddialara karşı soruşturma başlatılmasını isteyen örgüt, bu yolla elde edilen tüm delillerin Ceza Muhakemeleri Kanunu'nun 148(1) maddesi uyarınca dava dışı bırakılmasının sağlanması gerektiğini belirtti.
Örgüt, tutuklu durumdaki çocuğa yaşının gerektirdiği ihtiyaçlar göz önünde tutularak davranılmasının önemini vurgulayarak, çocukların nakli sırasında kelepçe kullanılması yasağının uygulanmasının sağlanması gerektiğine dikkati çekti.
ÇOCUKLARIN İFADELERİ
Raporda, Uluslararası Af Örgütü yetkililerine konuşan bazı çocukların, "kendilerinin protesto gösterileriyle ilgilerinin olmadığı, kötü muameleleye maruz kaldıkları" yönündeki iddialara da yer verildi.
Örgüt, raporunun, tutuklama esnasında ve cezaevinde maruz kaldıkları kötü muameleye ilişkin çocuklarla yapılan görüşmelere dayandığını bildirdi.
Raporu hazırlarken Nisan ve Mayıs 2009'da ve 2010 yılı Mart ayında Adana, Diyarbakır ve İstanbul'da alan araştırması yapıldığını belirten Uluslararası Af Örgütü, terörle mücadele yasaları çerçevesinde yargılanan çocuklar, aileleri, avukatları, sivil toplum kuruluşları ve kolluk kuvvetleriyle görüşmeler yürütüldüğünü kaydetti.
TAŞ ATAN ÇOCUKLARA YÖNELİK DÜZENLEME
Bu arada, kamuoyunda ''taş atan çocuklara yönelik düzenleme'' olarak bilinen tasarı ve teklif, Terörle Mücadele Yasası (TMY) ile bazı kanunlarda değişiklik öngörüyor.
Konuya ilişkin tasarı ve teklif TBMM Adalet Komisyonu'nda dün görüşülerek, alt komisyonda ele alınması kararlaştırılmıştı. Birleştirilerek ele alınacak metin, TMY kapsamında yargılanan çocukların davasının çocuk mahkemesinde örülmesi ve bu kapsamda cezaların infazına ilişkin düzenlemeler getiriyor.