Hükümet tarafından, askerlere sivil mahkemelerin yolunu açan düzenlemeye ilişkin Cumhurbaşkanı Andullah Gül’e sunulan raporda, Avrupa ülkelerinin askeri mahkemeleri zaman içinde bertaraf ederek davaların sivil mahkemelerce görülmesini sağlamaya çalıştığının vurgulandığı belirtildi.
Ayrıca raporda, "Askeri yargının mevcut olduğu AB üyesi ülkelerde Türkiye'nin aksine, askeri yargı üzerinde askeri otoritenin etkisi bulunmamamaktadır" tespitinin yapıldığı kaydedildi.
Peki Avrupa ülkelerinde durum ne?
ALMANYA
Almanya'da sadece savaş zamanında askeri mahkemelerin kurulmasına izin veriliyor. Gerek Askeri Ceza Kanunu gerek Genel Ceza Kanunu'na aykırı suç işleyen askerlerin yargılaması sivil mahkemelerde yapılıyor.
İSPANYA
İspanya'da askeri mahkemelerin yetkisi kısıtlanmış durumda. Salt askeri sınırlarda askeri yargının meşruiyeti tanınıyor. İspanya’da Yüksek Mahkeme Askeri Dairesi, orgeneral, korgeneral ve amiral rütbesindeki askerlerle, bazı askeri yargı organların üyelerinin işlediği askeri suçlara bakıyor. Askeri yargının görev alanı savaş zamanı ve sıkıyönetim halinde genişliyor.
İTALYA
İtalya'da askeri mahkemeler barış zamanında sadece asker kişilerin askeri suçları konusunda görev yapıyor. Savaş zamanında ise bu mahkemelerin görevlerinin yasayla düzenlenmesi öngörülüyor. İtalya'da AB ülkelerinin genelinde olduğu gibi askeri mahkemelerin kaldırılması düşünülüyor.
FRANSA
Fransa'da 1999 yılında askeri mahkemeler kaldırıldı. Askerlerin askerlik hizmetine ilişkin suçlarının yargılanmasını adli yargı yürütüyor. Askerlerin ülke dışında askeri hizmete ilişkin suçlarına ise Paris Askeri Mahkemesi bakıyor.
YUNANİSTAN
Yunanistan'da silahlı kuvvvetlerdeki ceza yargısı askeri mahkemeler ve sivil yüksek mahkeme ile yürütülüyor.
İsveç, Letonya, Danimarka, Hollanda ve Finlandiya'da askeri mahkeme yok. Hollanda'da adli yargı içinde bir özel daire bu görevi yerine getirirken, diğerler ülkelerde askeri suçların cezası ordu disiplin sistemi içinde veriliyor.
Ayrıca raporda, "Askeri yargının mevcut olduğu AB üyesi ülkelerde Türkiye'nin aksine, askeri yargı üzerinde askeri otoritenin etkisi bulunmamamaktadır" tespitinin yapıldığı kaydedildi.
Peki Avrupa ülkelerinde durum ne?
ALMANYA
Almanya'da sadece savaş zamanında askeri mahkemelerin kurulmasına izin veriliyor. Gerek Askeri Ceza Kanunu gerek Genel Ceza Kanunu'na aykırı suç işleyen askerlerin yargılaması sivil mahkemelerde yapılıyor.
İSPANYA
İspanya'da askeri mahkemelerin yetkisi kısıtlanmış durumda. Salt askeri sınırlarda askeri yargının meşruiyeti tanınıyor. İspanya’da Yüksek Mahkeme Askeri Dairesi, orgeneral, korgeneral ve amiral rütbesindeki askerlerle, bazı askeri yargı organların üyelerinin işlediği askeri suçlara bakıyor. Askeri yargının görev alanı savaş zamanı ve sıkıyönetim halinde genişliyor.
İTALYA
İtalya'da askeri mahkemeler barış zamanında sadece asker kişilerin askeri suçları konusunda görev yapıyor. Savaş zamanında ise bu mahkemelerin görevlerinin yasayla düzenlenmesi öngörülüyor. İtalya'da AB ülkelerinin genelinde olduğu gibi askeri mahkemelerin kaldırılması düşünülüyor.
FRANSA
Fransa'da 1999 yılında askeri mahkemeler kaldırıldı. Askerlerin askerlik hizmetine ilişkin suçlarının yargılanmasını adli yargı yürütüyor. Askerlerin ülke dışında askeri hizmete ilişkin suçlarına ise Paris Askeri Mahkemesi bakıyor.
YUNANİSTAN
Yunanistan'da silahlı kuvvvetlerdeki ceza yargısı askeri mahkemeler ve sivil yüksek mahkeme ile yürütülüyor.
İsveç, Letonya, Danimarka, Hollanda ve Finlandiya'da askeri mahkeme yok. Hollanda'da adli yargı içinde bir özel daire bu görevi yerine getirirken, diğerler ülkelerde askeri suçların cezası ordu disiplin sistemi içinde veriliyor.