BM bünyesinde mültecilik üzerine çok sayıda çalışmaya katılan Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Cengiz Aktar, NTV canlı yayınında Mahmur Kampı'nın kuruluş nedenlerini, kampta yaşanların eğitim ve sosyal durumlarını ve kampın boşaltıması sürecini anlattı.
Dr. Cengiz Aktar şöyle konuştu:
"Mahmur'un boşaltılması bizdeki köy boşaltma mantığıyla olacak iş değil elbette. Mahmur köyünün bir uluslararası statüsü var. Orası BM Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin denetimde. Orası Türkiye değil; bunu bilmek lazım.
Mahmur'un boşaltılması süreci aslında çok eski bir olay. Mahmur'dakiler 1992-1994 arasında iki ateş arasında kalan Siirt, Şırnak ve Hakkari köylüleri... Irak'a iltica ediyorlar. Önce Atruş kampında iskan ediliyorlar. 1999’dan itibaren Mahmur’a yerleştiriliyorlar.
KÜÇÜK TÜRKİYE GİBİ
Çok ilginç burası; küçük Türkiye gibi... 12 bin kişi yaşıyor. 45 kişilik halk meclisi var. 3’ü kadın 12 kişilik belediye meclisi var. Belediye Meclisi her yıl seçimle geliyor. Hizmetler ve altyapı çalışmalarını BM Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin üstlenmiş. Kürdistan Bölgesel Yönetiminin sağladığı kaynakları kullanıyorlar altyapı için.
3500 ÖĞRENCİLERİ VAR
Okulları var. Bu çok önemli. 3500 öğrencileri var. 100 gönüllü öğretmenleri var. Dersler Kürtçe; Türkçe ve İngilizce yabancı dil statüsünde. Liseyi bitirenler Erbil’de Selahattin Üniversitesi'nde öğrenim görüyor.
Bunların geriye dönmesi meselesi çok uzun zamandır konuşuluyor. İlk olarak 2004’te o zamanın Geçici Irak Hükümeti, ABD ve Türkiye toplanıyor. Ortak mutabakat imzalanıyor. Burada Türkiye Mahmur kampındakilere cezalandırılmayacakları garantisi veriyor.
Ancak bunun dışında maddi destek taahhüdü olmadı. 2007'de Türkiye'nin Terörle Mücadele Özel Temsilcisi Emekli Orgeneral Edip Başer ile ABD'nin Terörle Mücadele Özel Temsilcisi Joseph Ralston ikilisinin görüşmelerinde yapılacak ortak çalışmalar içinde Mahmur'u kapatma ve mültecilerin geri dönme meselesi vardı.
Bu kapsamda köy tamamen arandı, tarandı, nüfus sayımı yapıldı. Silah bulunmadı. PKK varlığı olmadığı ortaya çıktı. Mülteci belgeleri dağıtıldı. Ama gönüllü geri dönüş konusunda formlar doldurulmadı. Şimdi tekrar gündemde.
LABORATUVAR OLABİLİR
Şimdi oradakiler paralarını koyun yetiştirme işiyle kazanıyorlar. Çocuklar Kürtçe eğitim yapıyor. Bugün İçişleri Bakanı'nın açıklayacağı Kürt açılımıyla ilgili olarak şunu söylemek isterim. Mahmur aslında Türkiye için çok iyi bir laboratuvar olabilir. Mahmur'da yaşayanların geri dönmesi Kürt açılımının içini dolduracak çok ciddi ve somut bir iş olur. Onlar orada Kürtçe öğreniyorlar. Burada bir pilot proje olarak bu başlatılabilir. "
Dr. Cengiz Aktar şöyle konuştu:
"Mahmur'un boşaltılması bizdeki köy boşaltma mantığıyla olacak iş değil elbette. Mahmur köyünün bir uluslararası statüsü var. Orası BM Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin denetimde. Orası Türkiye değil; bunu bilmek lazım.
Mahmur'un boşaltılması süreci aslında çok eski bir olay. Mahmur'dakiler 1992-1994 arasında iki ateş arasında kalan Siirt, Şırnak ve Hakkari köylüleri... Irak'a iltica ediyorlar. Önce Atruş kampında iskan ediliyorlar. 1999’dan itibaren Mahmur’a yerleştiriliyorlar.
KÜÇÜK TÜRKİYE GİBİ
Çok ilginç burası; küçük Türkiye gibi... 12 bin kişi yaşıyor. 45 kişilik halk meclisi var. 3’ü kadın 12 kişilik belediye meclisi var. Belediye Meclisi her yıl seçimle geliyor. Hizmetler ve altyapı çalışmalarını BM Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin üstlenmiş. Kürdistan Bölgesel Yönetiminin sağladığı kaynakları kullanıyorlar altyapı için.
3500 ÖĞRENCİLERİ VAR
Okulları var. Bu çok önemli. 3500 öğrencileri var. 100 gönüllü öğretmenleri var. Dersler Kürtçe; Türkçe ve İngilizce yabancı dil statüsünde. Liseyi bitirenler Erbil’de Selahattin Üniversitesi'nde öğrenim görüyor.
Bunların geriye dönmesi meselesi çok uzun zamandır konuşuluyor. İlk olarak 2004’te o zamanın Geçici Irak Hükümeti, ABD ve Türkiye toplanıyor. Ortak mutabakat imzalanıyor. Burada Türkiye Mahmur kampındakilere cezalandırılmayacakları garantisi veriyor.
Ancak bunun dışında maddi destek taahhüdü olmadı. 2007'de Türkiye'nin Terörle Mücadele Özel Temsilcisi Emekli Orgeneral Edip Başer ile ABD'nin Terörle Mücadele Özel Temsilcisi Joseph Ralston ikilisinin görüşmelerinde yapılacak ortak çalışmalar içinde Mahmur'u kapatma ve mültecilerin geri dönme meselesi vardı.
Bu kapsamda köy tamamen arandı, tarandı, nüfus sayımı yapıldı. Silah bulunmadı. PKK varlığı olmadığı ortaya çıktı. Mülteci belgeleri dağıtıldı. Ama gönüllü geri dönüş konusunda formlar doldurulmadı. Şimdi tekrar gündemde.
LABORATUVAR OLABİLİR
Şimdi oradakiler paralarını koyun yetiştirme işiyle kazanıyorlar. Çocuklar Kürtçe eğitim yapıyor. Bugün İçişleri Bakanı'nın açıklayacağı Kürt açılımıyla ilgili olarak şunu söylemek isterim. Mahmur aslında Türkiye için çok iyi bir laboratuvar olabilir. Mahmur'da yaşayanların geri dönmesi Kürt açılımının içini dolduracak çok ciddi ve somut bir iş olur. Onlar orada Kürtçe öğreniyorlar. Burada bir pilot proje olarak bu başlatılabilir. "