Maliye Bakanlığı, 2010 yılı Bütçesinin TBMM'ye sevk edilmesinin ardından yeni Gelir Vergisi Taslağı'na yoğunlaşacak.
Daha önce Vergi Konseyi, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü'nce ortaklaşa hazırlanan taslakla ilgili olarak önce Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'e brifing verilecek. Brifing sırasında ya da daha sonraki toplantılarda gelir vergisi oranları, kentsel rantların ve zirai kazançların vergilendirilmesi, esnafın durumu ve vergi güvenlik müesseseleri gibi kritik konulardaki alternatifler de masaya konulacak.
Maliye Bakanı'nın görüşüne bırakılan konular, Şimşek'le yapılacak görüşmeler sonucunda netleştirilecek ve Taslağa da son şekli verilecek. Gelir Vergisi Kanun Taslağı, daha sonra da Başbakanlığa gönderilecek.
Maliye Bakanlığı, yeni Gelir Vergisi Kanunun Meclis'te biran önce yasalaşmasını ve 2010 yılı başlarında yürürlüğe girmesini hedefliyor.
KENTSEL RANTLARA VERGİ
Yeni Gelir Vergisi Taslağı, mevcut kanunda geniş çaplı değişiklikler öngörüyor. Gelir vergisine tabi gelirler, şimdi olduğu gibi ticari kazançlar, zirai kazançlar, ücretler, serbest meslek kazançları, gayrimenkul sermaye iratları, menkul sermaye iratları, diğer kazanç ve iratlar şeklinde düzenleniyor.
Veraset vergisi kaldırılırken, ivazsız intikaller gelir vergisine dahil ediliyor ve bu gelirlerin kentsel rantlarla birlikte diğer kazançlar içinde vergilendirilmesi planlanıyor.
Taslak, yol, metro, köprü, park, okul, hastane gibi kamu hizmetleri sonucunda sahibine rant sağlayan gayrimenkullerden devletin pay almasının yolunu da açıyor.
Düzenlemede, kentsel rantların vergilendirilmesinde 10 yıllık bir geçiş dönemi öngörülüyor. Taslakta yeralan düzenlemeye göre, edindiği gayrimenkulü bir yıl içinde satanlar, elde edilen rant gelirinin yüzde 10'unu düşecek, geri kalan yüzde 90'ı için beyanda bulunup, gelir vergisi ödeyecek. Gayrimenkulünü 2. yılda satanlar, değer artış kazancının yüzde 20'sini düşüp, yüzde 80'inin vergisini verecek.
Kentsel rantlarda vergiden düşülecek tutar, 3. yılda yüzde 30, 4. yılda yüzde 40, 5. yılda yüzde 50, 6. yılda yüzde 60, 7. yılda yüzde 70, 8. yılda yüzde 80, 9. yılda yüzde 90 olacak. Böylece bir yıl içinde elden çıkarılan gayrimenkulden elde edilen değer artış kazancının yüzde 90'ı, 9. yılda ise kazancın yüzde 10'u vergilendirilecek.
Ancak Gelir İdaresi, kentsel rantların vergilendirilmesiyle ilgili 10 yıllık süreyi, biraz daha uzatmayı düşünüyor. Bu çerçevede Maliye Bakanının da görüşü doğrultusunda sürenin 15 hatta 20 yıla kadar çıkabileceği ifade ediliyor.
ESNAFA VERGİ İSTİSNASI
Taslakta küçük esnafa da istisna geliyor. Bir iş yeri açmaksızın gezici olarak ve doğrudan doğruya tüketiciye iş yapmak kaydıyla hallaç, kalaycı, lehimci, çilingir, boyacı, berber, nalbant, fotoğrafçı, odun ve kömür kırıcısı, badanacı, çamaşır yıkayıcısı ve hamal gibi kimselerin veya küçük tamirat ve tadilat işleriyle uğraşan küçük sanat erbabının bu işlerinden elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden istisna olacak.
VERGİ ORANLARINDA KARAR HÜKÜMETİN
Bu arada Vergi Konseyinin hazırladığı ilk taslakta gelir vergisinde halen yüzde 15, 20, 27 ve 35 olarak düzenlenen vergi tarifesi de değiştirildi. Yüzde 15'lik ilk oran yüzde 10'a çekilirken, diğer oranlar yüzde 20 ve 25 olarak belirlendi.
Ancak, Maliye Bakanlığındaki gözden geçirme çalışmalarında taslağın bu oranlarla mı, yoksa halen uygulanmakta olan oranlarla mı hükümete sevk edileceği konusunda mutabakat sağlanamadı ve oranlarla ilgili karar hükümete bırakıldı.
Daha önce Vergi Konseyi, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü'nce ortaklaşa hazırlanan taslakla ilgili olarak önce Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'e brifing verilecek. Brifing sırasında ya da daha sonraki toplantılarda gelir vergisi oranları, kentsel rantların ve zirai kazançların vergilendirilmesi, esnafın durumu ve vergi güvenlik müesseseleri gibi kritik konulardaki alternatifler de masaya konulacak.
Maliye Bakanı'nın görüşüne bırakılan konular, Şimşek'le yapılacak görüşmeler sonucunda netleştirilecek ve Taslağa da son şekli verilecek. Gelir Vergisi Kanun Taslağı, daha sonra da Başbakanlığa gönderilecek.
Maliye Bakanlığı, yeni Gelir Vergisi Kanunun Meclis'te biran önce yasalaşmasını ve 2010 yılı başlarında yürürlüğe girmesini hedefliyor.
KENTSEL RANTLARA VERGİ
Yeni Gelir Vergisi Taslağı, mevcut kanunda geniş çaplı değişiklikler öngörüyor. Gelir vergisine tabi gelirler, şimdi olduğu gibi ticari kazançlar, zirai kazançlar, ücretler, serbest meslek kazançları, gayrimenkul sermaye iratları, menkul sermaye iratları, diğer kazanç ve iratlar şeklinde düzenleniyor.
Veraset vergisi kaldırılırken, ivazsız intikaller gelir vergisine dahil ediliyor ve bu gelirlerin kentsel rantlarla birlikte diğer kazançlar içinde vergilendirilmesi planlanıyor.
Taslak, yol, metro, köprü, park, okul, hastane gibi kamu hizmetleri sonucunda sahibine rant sağlayan gayrimenkullerden devletin pay almasının yolunu da açıyor.
Düzenlemede, kentsel rantların vergilendirilmesinde 10 yıllık bir geçiş dönemi öngörülüyor. Taslakta yeralan düzenlemeye göre, edindiği gayrimenkulü bir yıl içinde satanlar, elde edilen rant gelirinin yüzde 10'unu düşecek, geri kalan yüzde 90'ı için beyanda bulunup, gelir vergisi ödeyecek. Gayrimenkulünü 2. yılda satanlar, değer artış kazancının yüzde 20'sini düşüp, yüzde 80'inin vergisini verecek.
Kentsel rantlarda vergiden düşülecek tutar, 3. yılda yüzde 30, 4. yılda yüzde 40, 5. yılda yüzde 50, 6. yılda yüzde 60, 7. yılda yüzde 70, 8. yılda yüzde 80, 9. yılda yüzde 90 olacak. Böylece bir yıl içinde elden çıkarılan gayrimenkulden elde edilen değer artış kazancının yüzde 90'ı, 9. yılda ise kazancın yüzde 10'u vergilendirilecek.
Ancak Gelir İdaresi, kentsel rantların vergilendirilmesiyle ilgili 10 yıllık süreyi, biraz daha uzatmayı düşünüyor. Bu çerçevede Maliye Bakanının da görüşü doğrultusunda sürenin 15 hatta 20 yıla kadar çıkabileceği ifade ediliyor.
ESNAFA VERGİ İSTİSNASI
Taslakta küçük esnafa da istisna geliyor. Bir iş yeri açmaksızın gezici olarak ve doğrudan doğruya tüketiciye iş yapmak kaydıyla hallaç, kalaycı, lehimci, çilingir, boyacı, berber, nalbant, fotoğrafçı, odun ve kömür kırıcısı, badanacı, çamaşır yıkayıcısı ve hamal gibi kimselerin veya küçük tamirat ve tadilat işleriyle uğraşan küçük sanat erbabının bu işlerinden elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden istisna olacak.
VERGİ ORANLARINDA KARAR HÜKÜMETİN
Bu arada Vergi Konseyinin hazırladığı ilk taslakta gelir vergisinde halen yüzde 15, 20, 27 ve 35 olarak düzenlenen vergi tarifesi de değiştirildi. Yüzde 15'lik ilk oran yüzde 10'a çekilirken, diğer oranlar yüzde 20 ve 25 olarak belirlendi.
Ancak, Maliye Bakanlığındaki gözden geçirme çalışmalarında taslağın bu oranlarla mı, yoksa halen uygulanmakta olan oranlarla mı hükümete sevk edileceği konusunda mutabakat sağlanamadı ve oranlarla ilgili karar hükümete bırakıldı.