Yeraltındaki doğal hazine

Proje fotoğrafçısı Melih SULAR Maden Mühendisi Murat DANACI ile birlikte Çankırı Merkez İlçe, Ballıbağı Köyü sınırlarında Çan-Kaya Kaya Tuzu Şirketine ait tuz mağaralarının en özel bölümlerini fotoğrafladı.

• 1

  Yeraltındaki doğal hazine

  Proje fotoğrafçısı Melih SULAR Maden Mühendisi Murat DANACI ile birlikte Çankırı Merkez İlçe, Ballıbağı Köyü sınırlarında Çan-Kaya Kaya Tuzu Şirketine ait tuz mağaralarının en özel bölümlerini fotoğrafladı.
  Fotoğraflar: Melih Sular

• 2

  Yeraltındaki doğal hazine

  Çankırı tuz mağarası olarak bilinen bu tuz mağaralarının, Hititler zamanından (M.Ö.3000) günümüze kadar, 5000 yıldır işletildiği düşünülmektedir. Söz konusu saha, Türkiye’nin en büyük kaya tuzu rezervine sahiptir. Çankırı’nın 25 km. doğusunda yer alan bu sahada yer altı madencilik metotlarından oda-topuk sistemiyle kaya tuzu üretimi yapılmaktadır. Maden girişi nispeten dar bir galeriden yapılsa da üretimin yapıldığı galeriler, karayolu tünellerini andırmaktadır.

• 3

  Yeraltındaki doğal hazine

  Yer kabuğu içerisinde 400 m. damar kalınlığında oluşan tuz yatakları düzenli bir şekilde oda ve topuklara ayrılır. Diğer bir ifade ile tuz yatağı içinde paralel galeriler dizayn edilir. Oda ya da galeri kısımları delme – patlatma usulü ile kazılarak tuz alınır. Topuk kısımlarına gelen tuz hava basıncını taşımak için (tavan göçmesini önlemek için) için yerinde bırakılır.

• 4

  Yeraltındaki doğal hazine

  Yerin 150 - 200 metre derinlikte ocakta üretim çalışmalarında tuz cevherini yerinden sökmek için delme patlatma yöntemi uygulanmaktadır. Üretim aynasına açılan delikler uygun patlayıcılarla doldurulur ve patlatma işlemi sonucunda cevher ana kütle koparılarak alınır. Patlatmalar günde 2 kere olarak yapılmakta, yılda 1 km ilerleme sağlanmaktadır.

• 5

  Yeraltındaki doğal hazine

  Şu an üretim yapılan alanda ise 20-25 m. genişliğinde üretim galerileri sürülerek 20x25 m. kesitinde topuklar bırakılmaktadır. Galeri tavan yüksekliği eski üretim yerlerinde kazı yönteminin ilkelliğinden 6,5-7 m. ile sınırlı kalmıştır. Toplam 190 adet topuk bulunmaktadır.

• 6

  Yeraltındaki doğal hazine

  Şu anda kazıda mekanizasyonun sağlanması ile galeri yüksekliği 10m.’yi genişliği ise 20-25 m.’ yi bulmaktadır. Kaya tuzu oluşum sınırlarına göre ilerleyen galeriler daha kilometrelerce uzayabilirler. En son yapılan ölçümler sonucunda tuz galerilerinde toplam açılmış alan 12 km. olarak tespit edilmiştir. Günlük üretim için patlatma yapılmakta olup her patlatma için 240 cm. uzunluğunda delikler delinip doldurulup patlatıldıktan sonra %75 verim ile 180 cm. ilerleme kat edilmektedir.

• 7

  Yeraltındaki doğal hazine

  Çankaya Tuz mağarasından yıllık olarak 250.000 ton kaya tuzu çıkarılmaktadır. Çalışan personel sayısı yer altı ve yerüstü olmak üzere toplam 16 kişidir. Sahada üretim aşamasında toz oluşmamaktadır. Yer altında kaya tuzu çıkarılması için patlatma yapıldığı sırada bir miktar toz oluşumu söz konusudur.

• 8

  Yeraltındaki doğal hazine

  Bunun dışında işletme içerisinde kullanılan ekipmanların ekzos gazları mevcuttur. İşletmede yaz aylarına kadar tamamen doğal havalandırma yapılmaktadır. Yaz aylarında ise hava sıcaklığından dolayı doğal havalandırma yetersiz kalmaktadır ve doğal havalandırmayla beraber mekanik havalandırmaya geçilmektedir. Tamamen doğal havalandırmanın yapıldığı aylarda işletme içerisindeki oksijen miktarı atmosferdeki orandan daha fazladır. Bu da akciğer rahatsızlıkları astım, bronşit gibi rahatsızlıklara iyi gelmektedir.

• 9

  Yeraltındaki doğal hazine

  İşletmede eskiden tuz nakliyesinde kullanılan 200 yıl önce bulunduğu tahmin edilen merkep fosili bulunmaktadır.

• 10

  Yeraltındaki doğal hazine

  Bu merkep fosili çürümeden kendini koruyabilmektedir. Bunun nedeni tuz galerileri içerisindeki doğal ortamdır. İşletme içerisindeki sıcaklık kışın en az 14 derece, yazın en çok 16 derecedir. Tuz galerileri içerisindeki sıcaklığın sabit sayılabileceği bir ortamda ve tuz sayesinde de yaşam oluşmamaktadır. Bu nedenle bakteri, mikrop vb. canlılar dahi tuz galerileri içerisinde yaşayamamaktadır.

• 11

  Yeraltındaki doğal hazine

  Yaklaşık 256 milyon yıl önce oluşmaya başladığı tahmin edilen kaya tuzu, çevre kirliği kaynaklarından uzak şekilde, doğal bir hazine olarak değerini günümüze kadar taşıyor.

• 12

  Yeraltındaki doğal hazine

  Kaya tuzu, atık su, sanayi kirliliği gibi olumsuz etkenlerden uzak kaya tuzu madenlerinden çıkarıldığı için doğanın hediyesi sağlığı ve lezzeti en yararlı haliyle sunuyor.

• 13

  Yeraltındaki doğal hazine

  Kaya tuzu özellikle Çankırı ilinin bir çok yerinde işlenerek hediyelik tuz lambaları halinde evlerimize kadar geliyor.

• 14

  Yeraltındaki doğal hazine

• 15

  Yeraltındaki doğal hazine

• 16

  Yeraltındaki doğal hazine

• 17

  Yeraltındaki doğal hazine

• 18

  Yeraltındaki doğal hazine

• 19

  Yeraltındaki doğal hazine

• 20

  Yeraltındaki doğal hazine

• 21

  Yeraltındaki doğal hazine

• 22

  Yeraltındaki doğal hazine

• 23

  Yeraltındaki doğal hazine

• 24

  Yeraltındaki doğal hazine

• 25

  Yeraltındaki doğal hazine

• 26

  Yeraltındaki doğal hazine

• 27

  Yeraltındaki doğal hazine

• 28

  Yeraltındaki doğal hazine

• 29

  Yeraltındaki doğal hazine

• 30

  Yeraltındaki doğal hazine

• 31

  Yeraltındaki doğal hazine

• 32

  Yeraltındaki doğal hazine

• 33

  Yeraltındaki doğal hazine

• 34

  Yeraltındaki doğal hazine

• 35

  Yeraltındaki doğal hazine

• 36

  Yeraltındaki doğal hazine

• 37

  Yeraltındaki doğal hazine

• 38

  Yeraltındaki doğal hazine

• 39

  Yeraltındaki doğal hazine

• 40

  Yeraltındaki doğal hazine

• 41

  Yeraltındaki doğal hazine

• 42

  Yeraltındaki doğal hazine

• 43

  Yeraltındaki doğal hazine

• 44

  Yeraltındaki doğal hazine

• 45

  Yeraltındaki doğal hazine

• 46

  Yeraltındaki doğal hazine

• 47

  Yeraltındaki doğal hazine

• 48

  Yeraltındaki doğal hazine