İlişkili Haberler
Kemoterapi gören hastaların bulantı, iştah kaybı, tat ve koku almada yaşanan kayıplar ile ishal ya da kabızlık gibi yan etkiler yaşadıklarına dikkat çeken Onkoloji Diyetisyeni Tuğçe Aytulu, beslenme alışkanlıklarında yapılacak değişikliklerin tedavi sürecine katkı sağlayacağını söyledi.
Bu süreçte hekim veya hemşirelerin hastalara yol göstermesi ve onkoloji konusunda uzman bir diyetisyene yönlendirmesi gerektiğini belirten Aytulu, "Kemoterapi sırasında beslenme ile ilgili öneriler, yan etkileri azaltmak için alınabilecek önlemler ve ilaçlarla gıdalar arasında olabilecek etkileşimler hastalarla paylaşılır. Bu süreçteki beslenme de kişiye ve tedaviye özel değişiklikler gösterebilir. Örneğin bazı kemoterapilerde iştah kesebileceği gibi bazılarında ise olumsuz bir etki yaratmayabilir. Bazı tedavilerde ise ağız içi yaraları oluşabilir" dedi
Aytulu, kemoterapi sürecinde beslenmede sık karşılaşılan sorunlarla başa çıkma önerilerini anlattı:
Bulantı/Kusma: Bulantı ve kusmaya etkili bir çözüm bulabilmek için önce nedenini bilmek gerekir. Bulantının tedavisi kişiye özeldir. Kemoterapiden kaynaklanan bulantı için, doktorun önerdiği ilaç tedavisi uygulanmalıdır. Anksiyete veya halsizlikten kaynaklanan bulantı için ise fiziksel veya mental rahatlama teknikleri uygulanabilir veya diyette bazı değişiklikler yapılabilir. Çok sulu olmayan, kızarmış ekmek, galetalar, peksimet, leblebi gibi kuru yiyecekler bulantıyı azaltabilir.
İştah Kaybı: Yemek yiyememe kilo kaybına neden olabilir ve kilo kaybı güçsüzlük ve halsizliğe yol açabilir. Bu durumda doktordan ya da diyetisyenden destek alınmalı, destek ürün önerileri uygulanmalıdır. Bunun dışında küçük hacimli ve yüksek kalorili gıdalar tüketmek uygun olacaktır.
Tat ve Koku Almada Değişiklikler: Bu değişiklikler iştahı etkileyebilir. Düzenli ağız bakımı yapmak ve dişlerin fırçalanması ağız sağlığının korunmasını sağlarken daha iyi tat almanızı sağlar. Tat değişikliği sebebiyle yemek yemekte zorlanma halinde yemek öncesi de yumuşak bir fırçayla dişlerin fırçalanması kolaylık sağlamaktadır. Ağız içinde yaralar olması gıda alımını zorlaştırabilir. Koku ve tatla ilgili hissedilen duygular günden güne değişebilir. Bu yüzden beslenmede daha önce denenmemiş yeni gıdalar eklenebilir.
İshal/Kabızlık: Her ikisi de uzun sürdüğünde istenmeyen durumlardır. İshal ,vucüttan hem sıvı hem de mineral kaybına sebep olabilir. Kontrol altına alnmayan ishal yorgunluk, iştahsızlık, halsizlik ve kilo kaybına yol açabilir. Kabızlık da karın ağrısı ve şişkinliğe sebep olabilir. Her iki durumda da beslenme durumunun değerlendirilmesi gerekebilir.
Bu süreçte hekim veya hemşirelerin hastalara yol göstermesi ve onkoloji konusunda uzman bir diyetisyene yönlendirmesi gerektiğini belirten Aytulu, "Kemoterapi sırasında beslenme ile ilgili öneriler, yan etkileri azaltmak için alınabilecek önlemler ve ilaçlarla gıdalar arasında olabilecek etkileşimler hastalarla paylaşılır. Bu süreçteki beslenme de kişiye ve tedaviye özel değişiklikler gösterebilir. Örneğin bazı kemoterapilerde iştah kesebileceği gibi bazılarında ise olumsuz bir etki yaratmayabilir. Bazı tedavilerde ise ağız içi yaraları oluşabilir" dedi
Aytulu, kemoterapi sürecinde beslenmede sık karşılaşılan sorunlarla başa çıkma önerilerini anlattı:
Bulantı/Kusma: Bulantı ve kusmaya etkili bir çözüm bulabilmek için önce nedenini bilmek gerekir. Bulantının tedavisi kişiye özeldir. Kemoterapiden kaynaklanan bulantı için, doktorun önerdiği ilaç tedavisi uygulanmalıdır. Anksiyete veya halsizlikten kaynaklanan bulantı için ise fiziksel veya mental rahatlama teknikleri uygulanabilir veya diyette bazı değişiklikler yapılabilir. Çok sulu olmayan, kızarmış ekmek, galetalar, peksimet, leblebi gibi kuru yiyecekler bulantıyı azaltabilir.
İştah Kaybı: Yemek yiyememe kilo kaybına neden olabilir ve kilo kaybı güçsüzlük ve halsizliğe yol açabilir. Bu durumda doktordan ya da diyetisyenden destek alınmalı, destek ürün önerileri uygulanmalıdır. Bunun dışında küçük hacimli ve yüksek kalorili gıdalar tüketmek uygun olacaktır.
Tat ve Koku Almada Değişiklikler: Bu değişiklikler iştahı etkileyebilir. Düzenli ağız bakımı yapmak ve dişlerin fırçalanması ağız sağlığının korunmasını sağlarken daha iyi tat almanızı sağlar. Tat değişikliği sebebiyle yemek yemekte zorlanma halinde yemek öncesi de yumuşak bir fırçayla dişlerin fırçalanması kolaylık sağlamaktadır. Ağız içinde yaralar olması gıda alımını zorlaştırabilir. Koku ve tatla ilgili hissedilen duygular günden güne değişebilir. Bu yüzden beslenmede daha önce denenmemiş yeni gıdalar eklenebilir.
İshal/Kabızlık: Her ikisi de uzun sürdüğünde istenmeyen durumlardır. İshal ,vucüttan hem sıvı hem de mineral kaybına sebep olabilir. Kontrol altına alnmayan ishal yorgunluk, iştahsızlık, halsizlik ve kilo kaybına yol açabilir. Kabızlık da karın ağrısı ve şişkinliğe sebep olabilir. Her iki durumda da beslenme durumunun değerlendirilmesi gerekebilir.