Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'de kanser sıklığının yüz binde 175-200 olduğunu belirten Sağlık Bakanlığı Kanser Savaş Daire Başkanlığı Ulusal Kanser Danışma Kurulu Başkanı ve Ankara Onkoloji Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Nurullah Zengin, ''Beklenen olgu sayısı yılda 130-150 bin'dir. Ülkemizde kanser tanısı alan hasta sayısı doğru tanı imkanlarının artması, yaşam süresinin uzaması ve çevresel etkenlere bağlı olarak artmaktadır'' dedi.
Kanserle mücadelenin 3 aşamada ele alındığını kaydeden Zengin, bunları kansere engel olabilmek, henüz şikayet oluşturmayan erken dönem kanserlerini teşhis etmek ve oluşmuş kanserlerin tedavisini yapmak olarak sıraladı. Nurullah Zengin, bu konuda farkındalığın artırılması, vatandaşların Kanser Erken Tanı ve Tedavi Merkezlerinde (KETEM) taramalardan geçirilmesi ve beslenme biçimi ile yaşam tarzına yönelik koruyucu yöntemler hakkında bilgi sahibi olabilmeleri için Sağlık Bakanlığınca çeşitli projeler yürütüldüğünü anlattı.
Türkiye'de kanser tedavisinin çok sayıda üniversite ve Sağlık Bakanlığı hastanelerinin yanı sıra özel kuruluşlarda da yapıldığını belirten Zengin, ''Ülkemizde her türlü kanser tedavisi başarı ile uygulanmaktadır ancak Türkiye'nin değişik bölgelerinden kanser tedavi merkezlerine başvuran hastaların kemoterapilerini düzenli uygulatmalarında bazı sorunlarla karşılaşılabilmektedir'' diye konuştu.
KEMOTERAPİ VE DESTEK TEDAVİSİ
Zengin, Kanser Savaş Dairesi Başkanlığınca kanser tedavisi merkezi bulunmayan iller ve büyük ilçelerde ''Onkoloji Hizmet Birimi'' açılmasına yönelik proje hazırladıklarını ve projenin pilot olarak Çanakkale ve Muş illeri ile Ankara'nın Polatlı ilçesindeki hastanelerinde yaklaşık bir yıldır uygulandığını söyledi.
''Onkoloji Hizmet Birimlerinde, kanser tedavisinde kemoterapi hizmetinin verileceğine radyoterapinin ise uygulanamayacağına'' dikkati çeken Zengin, ''Radyoterapi tedavisi çok ciddi yatırım gerektirmektedir. Çünkü cihazlar oldukça pahalıdır. Bu nedenle gelinen aşamada radyoterapi hizmet sunumu büyük kanser merkezlerinde düşünülüyor. Onkoloji Hizmet Birimlerinde, planlanan kemoterapiler ve destek tedavisi dediğimiz ağrı ile baş etme, doğru beslenme ve psikososyal destek alanlarında tedavi verilecek'' diye konuştu.
ÖZEL EĞİTİMLİ DOKTOR VE HEMŞİRELER
Zengin, ''projeyle üst merkezlerde uzman nezaretinde planlanan tedavilerin yazılı hale getirilerek, tedavinin hastanın bulunduğu bölgede eğitim almış hekim ve hemşire tarafından uygulanmasının amaçlandığını'' belirterek, şunları kaydetti:
''Böylece, yakınında tedavinin verilebileceği bir merkez olmadığı için kimi zaman yüzlerce kilometre yolculuk yapmak zorunda kalan ve özellikle kemoterapi sonrasında bulantı, kusma gibi sorunlarla karşılaşan hastaların sıkıntı yaşaması önlenebilecek. Bunun dışında kimi zaman bu kadar yolculuk yapamayan hastalar, bulundukları yerdeki bir hekim ya da hemşireye rica ederek kemoterapi tedavisini yaptırabiliyor. Sağlık çalışanları da ellerinden geldiğince yardımcı olmaya çalışıyor ama bu her zaman istenilen düzeyde olmuyor. Bu durum engellenmiş ve kontrollü, güvenli bir hizmet verimi sağlanmış olacak.
Hastalar, tedaviyle ilgili soruları bu alanda bilgi sahibi olmayan sağlık çalışanlarına sorarak kimi zaman gereksiz endişelenebiliyorlar. Bu merkezlerde, sıkıntılarıyla ilgili her türlü bilgiyi de hekim ve hemşirelerden edinebilecekler. Ayrıca, tedavinin cevap vermediği, hastalığın ilerlediği son dönem kanser hastalarına da ağrı ve her türlü destekleyici tedavi bu merkezlerde yapılabilecek. Böylece hem büyük şehirlerdeki hastanelerin yükü azalacak hem de hastalar tedavi için uzun seyahatler yapmak zorunda kalmayacak.''
100 ONKOLOJİ HİZMET BİRİMİ
Zengin, projenin ülke genelinde yaygınlaştırılmasıyla Onkoloji Hizmet Birimlerinin olmadığı il ve büyük ilçenin kalmamasının hedeflendiğini belirterek, ''Bunun için proje kapsamında kanser tedavisi merkezi bulunmayan iller ve büyük ilçelerde yaklaşık 100 onkoloji hizmet birimi açılacak. Bunlar, hastane bünyelerinde ve KETEM'ler dediğimiz kanser tarama merkezlerinden ayrı mekanlarda kurulacak'' dedi.
''Birimlerde, mutlaka kemoterapi ile destek tedavi uygulanmasında temel eğitimli 1 hekim ile kemoterapi hazırlama, onkolojik hasta bakımı ve onkolojik hastaya yaklaşım konusunda eğitimli 2 hemşirenin'' görev yapmasının planlandığını anlatan Zengin, hekimlere kemoterapi ilaçlarının temel özellikleri ve bakım uygulamaları hakkında en yakındaki üniversite veya eğitim ve araştırma
hastanelerinde 2 ay eğitim verilmesinin planlandığını kaydetti.
Zengin, ''Aynı şekilde hemşireler de belirtilen merkezlerde ve sertifikalı kemoterapi hemşireliği kurslarında eğitim alabilecek. Ayrıca kayıtların tutulması ve iletişim sağlanması için de bir tıbbi sekreter 1 aylık eğitimin ardından görev yapacak'' diye konuştu.
YETERLİ DONANIM SAĞLANINCA HİZMETE GİRECEK
Birimlerde başlangıçta 1 tane kemoterapi hazırlama kabini, 2 tane kemoterapi koltuğu, 2 tane servis yatağının olmasının planlandığını anlatan Zengin, kemoterapi hazırlama odası için 6-8 metrekare, kemoterapi uygulama odası için de 10 metrekarelik bir alanın yeterli olduğunu bildirdi.
Projeye yönelik çalışmaların, Sağlık Bakanlığına bağlı çeşitli birimlerde tamamlandığını ifade eden Zengin, projenin, dün yapılan Ulusal Kanser Haftası Etkinlileri çerçevesinde tüm il sağlık müdürleri ve hastane başhekimleriyle yapılan toplantıda paylaşıldığını söyledi. Zengin, uygulamanın yeterli donanımın tamamlanmasının ardından hizmet vermeye başlayacağını sözlerine ekledi.
Kanserle mücadelenin 3 aşamada ele alındığını kaydeden Zengin, bunları kansere engel olabilmek, henüz şikayet oluşturmayan erken dönem kanserlerini teşhis etmek ve oluşmuş kanserlerin tedavisini yapmak olarak sıraladı. Nurullah Zengin, bu konuda farkındalığın artırılması, vatandaşların Kanser Erken Tanı ve Tedavi Merkezlerinde (KETEM) taramalardan geçirilmesi ve beslenme biçimi ile yaşam tarzına yönelik koruyucu yöntemler hakkında bilgi sahibi olabilmeleri için Sağlık Bakanlığınca çeşitli projeler yürütüldüğünü anlattı.
Türkiye'de kanser tedavisinin çok sayıda üniversite ve Sağlık Bakanlığı hastanelerinin yanı sıra özel kuruluşlarda da yapıldığını belirten Zengin, ''Ülkemizde her türlü kanser tedavisi başarı ile uygulanmaktadır ancak Türkiye'nin değişik bölgelerinden kanser tedavi merkezlerine başvuran hastaların kemoterapilerini düzenli uygulatmalarında bazı sorunlarla karşılaşılabilmektedir'' diye konuştu.
KEMOTERAPİ VE DESTEK TEDAVİSİ
Zengin, Kanser Savaş Dairesi Başkanlığınca kanser tedavisi merkezi bulunmayan iller ve büyük ilçelerde ''Onkoloji Hizmet Birimi'' açılmasına yönelik proje hazırladıklarını ve projenin pilot olarak Çanakkale ve Muş illeri ile Ankara'nın Polatlı ilçesindeki hastanelerinde yaklaşık bir yıldır uygulandığını söyledi.
''Onkoloji Hizmet Birimlerinde, kanser tedavisinde kemoterapi hizmetinin verileceğine radyoterapinin ise uygulanamayacağına'' dikkati çeken Zengin, ''Radyoterapi tedavisi çok ciddi yatırım gerektirmektedir. Çünkü cihazlar oldukça pahalıdır. Bu nedenle gelinen aşamada radyoterapi hizmet sunumu büyük kanser merkezlerinde düşünülüyor. Onkoloji Hizmet Birimlerinde, planlanan kemoterapiler ve destek tedavisi dediğimiz ağrı ile baş etme, doğru beslenme ve psikososyal destek alanlarında tedavi verilecek'' diye konuştu.
ÖZEL EĞİTİMLİ DOKTOR VE HEMŞİRELER
Zengin, ''projeyle üst merkezlerde uzman nezaretinde planlanan tedavilerin yazılı hale getirilerek, tedavinin hastanın bulunduğu bölgede eğitim almış hekim ve hemşire tarafından uygulanmasının amaçlandığını'' belirterek, şunları kaydetti:
''Böylece, yakınında tedavinin verilebileceği bir merkez olmadığı için kimi zaman yüzlerce kilometre yolculuk yapmak zorunda kalan ve özellikle kemoterapi sonrasında bulantı, kusma gibi sorunlarla karşılaşan hastaların sıkıntı yaşaması önlenebilecek. Bunun dışında kimi zaman bu kadar yolculuk yapamayan hastalar, bulundukları yerdeki bir hekim ya da hemşireye rica ederek kemoterapi tedavisini yaptırabiliyor. Sağlık çalışanları da ellerinden geldiğince yardımcı olmaya çalışıyor ama bu her zaman istenilen düzeyde olmuyor. Bu durum engellenmiş ve kontrollü, güvenli bir hizmet verimi sağlanmış olacak.
Hastalar, tedaviyle ilgili soruları bu alanda bilgi sahibi olmayan sağlık çalışanlarına sorarak kimi zaman gereksiz endişelenebiliyorlar. Bu merkezlerde, sıkıntılarıyla ilgili her türlü bilgiyi de hekim ve hemşirelerden edinebilecekler. Ayrıca, tedavinin cevap vermediği, hastalığın ilerlediği son dönem kanser hastalarına da ağrı ve her türlü destekleyici tedavi bu merkezlerde yapılabilecek. Böylece hem büyük şehirlerdeki hastanelerin yükü azalacak hem de hastalar tedavi için uzun seyahatler yapmak zorunda kalmayacak.''
100 ONKOLOJİ HİZMET BİRİMİ
Zengin, projenin ülke genelinde yaygınlaştırılmasıyla Onkoloji Hizmet Birimlerinin olmadığı il ve büyük ilçenin kalmamasının hedeflendiğini belirterek, ''Bunun için proje kapsamında kanser tedavisi merkezi bulunmayan iller ve büyük ilçelerde yaklaşık 100 onkoloji hizmet birimi açılacak. Bunlar, hastane bünyelerinde ve KETEM'ler dediğimiz kanser tarama merkezlerinden ayrı mekanlarda kurulacak'' dedi.
''Birimlerde, mutlaka kemoterapi ile destek tedavi uygulanmasında temel eğitimli 1 hekim ile kemoterapi hazırlama, onkolojik hasta bakımı ve onkolojik hastaya yaklaşım konusunda eğitimli 2 hemşirenin'' görev yapmasının planlandığını anlatan Zengin, hekimlere kemoterapi ilaçlarının temel özellikleri ve bakım uygulamaları hakkında en yakındaki üniversite veya eğitim ve araştırma
hastanelerinde 2 ay eğitim verilmesinin planlandığını kaydetti.
Zengin, ''Aynı şekilde hemşireler de belirtilen merkezlerde ve sertifikalı kemoterapi hemşireliği kurslarında eğitim alabilecek. Ayrıca kayıtların tutulması ve iletişim sağlanması için de bir tıbbi sekreter 1 aylık eğitimin ardından görev yapacak'' diye konuştu.
YETERLİ DONANIM SAĞLANINCA HİZMETE GİRECEK
Birimlerde başlangıçta 1 tane kemoterapi hazırlama kabini, 2 tane kemoterapi koltuğu, 2 tane servis yatağının olmasının planlandığını anlatan Zengin, kemoterapi hazırlama odası için 6-8 metrekare, kemoterapi uygulama odası için de 10 metrekarelik bir alanın yeterli olduğunu bildirdi.
Projeye yönelik çalışmaların, Sağlık Bakanlığına bağlı çeşitli birimlerde tamamlandığını ifade eden Zengin, projenin, dün yapılan Ulusal Kanser Haftası Etkinlileri çerçevesinde tüm il sağlık müdürleri ve hastane başhekimleriyle yapılan toplantıda paylaşıldığını söyledi. Zengin, uygulamanın yeterli donanımın tamamlanmasının ardından hizmet vermeye başlayacağını sözlerine ekledi.