10 yıldır ülkesine dönemediği için Londra’ya yaşayan Suriye İnsan Hakları Komitesi Başkanı Walid Saffour, Suriye’deki olayları ntvmsnbc için değerlendirdi.
Rejimin giderek daha çok baskı uyguladığını söyleyen Saffour, insanların sadece protesto gösterilerinde değil evlerinden alınarak da tutuklandığını belirtti. .
Aailesi ve dostları için çok endişelendiğini vurgulayan Saffour, “Beşar Esad’ın babasından farklı olacağını düşünmüştük ama öyle olmadı” dedi.
SON DURUM NE?
Ntvmsnbc: Suriye İnsan Hakları Komitesi Başkanı olarak, Suriye’deki olaylarla ilgili sürekli bilgi alıyorsunuz. Ülkedeki son durum nasıl?
Saffour: Devlet Başkanı Beşar Esad’ın güçleri bir çok şehre girerek, barışçıl insanları bombaladılar, binaları kuşattılar. Özellikle Duma, Dera ve Humus şehirlerinde bir çok insanın öldürüldüğü haberleri geliyor. Tüm ülke genelinde ise bir çok kişinin tutuklandığını öğrendik. Bazı askeri araçlar insanları evlerinden alıp bilinmeyen yerlere götürüyorlar. Biraz önce gelen bir telefonda Humus’ta 3 askeri araç dolusu insanın tutuklandı bilgisi geldi.
Artık sadece sokakta özgürlük ve demokrasi için protesto gösterileri yapan insanlar tutuklanmıyor. Muhalif olabileceği düşünülen kişiler evlerinden alınıyor. Bazı kişilerin alındıktan sonra öldürülerek mezarlıklara bırakıldığına dair telefonlar da alıyoruz. Bütün büyük şehirlerde Suriye Askeri Güçleri’nin şiddet uyguladığı haberleri geliyor. Öte yandan bu tutuklamaları ve öldürmeleri yapanlardan Suriye ordusu diye bahsedemeyiz. Bunlar daha çok Esad yanlısı güçler. Şu anda tam olarak konfirme edemiyorum fakat bazı yerlerde askeri yöneticilerin halka saldırmayacaklarını söyledikleri ve birliklerinin bıraktıkları bilgileri geliyor. Sonuçta insanlar kendi halkını öldürmek istemiyor.
Düne kadar elimde 6 haftada öldürülen 900 kişinin isimleri vardı, tutuklu 4 bin kişinin de isimlerine sahibiz. 2 bin kişi ise tamamen, kayıp onlara ne olduğunu dahi bilmiyoruz.
‘ORDU TARAFSIZ’
Ntvmsnbc: Arap Dünyasında gerçekleşen olaylarda ordunun da önemli bir yeri var. Örneğin Mısır’daki halk isyanında ordunun tutumu belirleyici olmuştu. Suriye için ordunun önemi ne?
Saffour: Şu anda ordu herhangi bir taraf tutmuyor. Şiddet olaylarında bütün ordunun halk karşısında olduğunu söyleyemeyiz. Umuyoruz ki ordu da süreç içerisinde demokrasi, eşitlik ve özgürlük isteyen inssanların yanında olacak. Aksi takdirde görünen o ki bir kıyım yaşanacak.
‘SIKIYÖNETİM KALKTI, DAHA KÖTÜSÜ GELDİ’
Ntvmsnbc: Devlet Başklanı Beşar Esad birkaç gün önce Sıkıyönetim Yasasının Kaldırılacağını açıkladı. Bu açıklamayı nasıl karşılıyorsunuz?
Saffour: Suriyeliler 1973’ten bu yana Sıkıyönetim Yasası altında yönetiliyor, şimdi bunu kaldırdıklarını söylediler ama daha kötüs ügeldi. Uygulamada artık şüpheli görünen herkes tutuklanabilecek ve bu çok tehlikeli. Ülkede özgür bir basın yok, uluslararası basının ülkeye girmesine, olanları görüntülemesine de izin vermiyorlar, hatta basın mensupları tutuklanıyor. Suriye Hükümeti yanlısı olmayan hiç bir yayının yapılmasına izin yok.
REFORM DEĞİL REJİM DEĞİŞİKLİĞİ
Ntvmsnbc: Suriyeliler demokrasi talepleri ile sokağa çıkmışlardı. Şu anda protestocuların istekleri neler?
Saffour: Suriyeliler 6 Hafta önce reform talebiyle sokağa çıktılar ve tamamen barışçıl protesto gösterileri yaptılar. Oysa Beşar Esad sertleşti. Şimdi insanlar rejimin değişmesini istiyorlar çünkü rejim insanlarla oyun oynuyor. Reform yapacağını söylüyor ama bu sadece sözde. Eğer süreç böyle ilerlerse Beşar Esad’ın gitmekten başka çözümü olmayacak. Benim korkum çok daha fazla kan dökülmesi...
Ntvmsnbc: Beşar Esad, devlet başkanı olduğunda reform yapacağını söylemişti. Şu anda tutumunun nasıl değerlendiriyorsunuz?
Saffour: Esad başa geldiğinde, yani 2000’de ondan farklı şeyler bekliyorduk. Başkanlık konuşmasında reformlar yapacağını söyledi ama daha sonra söylediklerinin sadece kendi kişisel görüşü olduğunu a.çıkladı. 9 ay sonra insanlara karşı güç kullanıldı ve refomcular tutuklandı. Baas partisinde de reform olacak, ülke çok partili döneme geçecek, medya yasası olacak ve daha bunun gibi bir çok şey söylediler ama hiç bir şey olmadı. Hala Anayasanın 8’inci maddesine göre ülkeyi sadece Baas partisi yönetebiliyor. Ama durum böyle bile değil, ülkeyi Baas partisi değil Beşar Esad ve yakınları yönetiyor.
Ntvmsnbc: Uluslararası topluma bir çağrınız var mı?
Saffour: Uluslararası toplum, ki Birleşmiş Milletler de bunun içinde, Esad’a bir an önce şiddeti durdurması ve söz verdiği reformları yapması için çağrıda bulunmalı. Yoksa çok daha fazla kişi ölecek ve protesto gösterileri de dinmeyecek.
‘TÜRKİYE TAVRINI SERTLEŞTİRMELİ’
Ntvmsnbc: Peki ya Türkiye?
Saffour: Türkiye, Suriye Hükümetinin dostu. Daha önce de Türkiye’den Suriye’deki şiddertin dinmesine ilişkin tavsiyeler geldi ama Türkiye’nin tavrını sertleştirtmesi gerektiğini düşünüyorum. Türkiye, komşu ve dost ülke olarak daha fazla insanın ölmemesi için somut bir şeyler yapmalı. Ayrıca Suriye yönetimine baktığımızda, iki yakın dostu olarak Türkiye ve İran’ı görüyoruz. Şu anda İran’da olduğu gibi şiddet uygulanarak protestolar bastırılmaya çalışıyor, bu noktada Türkiye insiyatifi eline almalı.
Rejimin giderek daha çok baskı uyguladığını söyleyen Saffour, insanların sadece protesto gösterilerinde değil evlerinden alınarak da tutuklandığını belirtti. .
Aailesi ve dostları için çok endişelendiğini vurgulayan Saffour, “Beşar Esad’ın babasından farklı olacağını düşünmüştük ama öyle olmadı” dedi.
SON DURUM NE?
Ntvmsnbc: Suriye İnsan Hakları Komitesi Başkanı olarak, Suriye’deki olaylarla ilgili sürekli bilgi alıyorsunuz. Ülkedeki son durum nasıl?
Saffour: Devlet Başkanı Beşar Esad’ın güçleri bir çok şehre girerek, barışçıl insanları bombaladılar, binaları kuşattılar. Özellikle Duma, Dera ve Humus şehirlerinde bir çok insanın öldürüldüğü haberleri geliyor. Tüm ülke genelinde ise bir çok kişinin tutuklandığını öğrendik. Bazı askeri araçlar insanları evlerinden alıp bilinmeyen yerlere götürüyorlar. Biraz önce gelen bir telefonda Humus’ta 3 askeri araç dolusu insanın tutuklandı bilgisi geldi.
Artık sadece sokakta özgürlük ve demokrasi için protesto gösterileri yapan insanlar tutuklanmıyor. Muhalif olabileceği düşünülen kişiler evlerinden alınıyor. Bazı kişilerin alındıktan sonra öldürülerek mezarlıklara bırakıldığına dair telefonlar da alıyoruz. Bütün büyük şehirlerde Suriye Askeri Güçleri’nin şiddet uyguladığı haberleri geliyor. Öte yandan bu tutuklamaları ve öldürmeleri yapanlardan Suriye ordusu diye bahsedemeyiz. Bunlar daha çok Esad yanlısı güçler. Şu anda tam olarak konfirme edemiyorum fakat bazı yerlerde askeri yöneticilerin halka saldırmayacaklarını söyledikleri ve birliklerinin bıraktıkları bilgileri geliyor. Sonuçta insanlar kendi halkını öldürmek istemiyor.
Düne kadar elimde 6 haftada öldürülen 900 kişinin isimleri vardı, tutuklu 4 bin kişinin de isimlerine sahibiz. 2 bin kişi ise tamamen, kayıp onlara ne olduğunu dahi bilmiyoruz.
‘ORDU TARAFSIZ’
Ntvmsnbc: Arap Dünyasında gerçekleşen olaylarda ordunun da önemli bir yeri var. Örneğin Mısır’daki halk isyanında ordunun tutumu belirleyici olmuştu. Suriye için ordunun önemi ne?
Saffour: Şu anda ordu herhangi bir taraf tutmuyor. Şiddet olaylarında bütün ordunun halk karşısında olduğunu söyleyemeyiz. Umuyoruz ki ordu da süreç içerisinde demokrasi, eşitlik ve özgürlük isteyen inssanların yanında olacak. Aksi takdirde görünen o ki bir kıyım yaşanacak.
‘SIKIYÖNETİM KALKTI, DAHA KÖTÜSÜ GELDİ’
Ntvmsnbc: Devlet Başklanı Beşar Esad birkaç gün önce Sıkıyönetim Yasasının Kaldırılacağını açıkladı. Bu açıklamayı nasıl karşılıyorsunuz?
Saffour: Suriyeliler 1973’ten bu yana Sıkıyönetim Yasası altında yönetiliyor, şimdi bunu kaldırdıklarını söylediler ama daha kötüs ügeldi. Uygulamada artık şüpheli görünen herkes tutuklanabilecek ve bu çok tehlikeli. Ülkede özgür bir basın yok, uluslararası basının ülkeye girmesine, olanları görüntülemesine de izin vermiyorlar, hatta basın mensupları tutuklanıyor. Suriye Hükümeti yanlısı olmayan hiç bir yayının yapılmasına izin yok.
REFORM DEĞİL REJİM DEĞİŞİKLİĞİ
Ntvmsnbc: Suriyeliler demokrasi talepleri ile sokağa çıkmışlardı. Şu anda protestocuların istekleri neler?
Saffour: Suriyeliler 6 Hafta önce reform talebiyle sokağa çıktılar ve tamamen barışçıl protesto gösterileri yaptılar. Oysa Beşar Esad sertleşti. Şimdi insanlar rejimin değişmesini istiyorlar çünkü rejim insanlarla oyun oynuyor. Reform yapacağını söylüyor ama bu sadece sözde. Eğer süreç böyle ilerlerse Beşar Esad’ın gitmekten başka çözümü olmayacak. Benim korkum çok daha fazla kan dökülmesi...
Ntvmsnbc: Beşar Esad, devlet başkanı olduğunda reform yapacağını söylemişti. Şu anda tutumunun nasıl değerlendiriyorsunuz?
Saffour: Esad başa geldiğinde, yani 2000’de ondan farklı şeyler bekliyorduk. Başkanlık konuşmasında reformlar yapacağını söyledi ama daha sonra söylediklerinin sadece kendi kişisel görüşü olduğunu a.çıkladı. 9 ay sonra insanlara karşı güç kullanıldı ve refomcular tutuklandı. Baas partisinde de reform olacak, ülke çok partili döneme geçecek, medya yasası olacak ve daha bunun gibi bir çok şey söylediler ama hiç bir şey olmadı. Hala Anayasanın 8’inci maddesine göre ülkeyi sadece Baas partisi yönetebiliyor. Ama durum böyle bile değil, ülkeyi Baas partisi değil Beşar Esad ve yakınları yönetiyor.
Ntvmsnbc: Uluslararası topluma bir çağrınız var mı?
Saffour: Uluslararası toplum, ki Birleşmiş Milletler de bunun içinde, Esad’a bir an önce şiddeti durdurması ve söz verdiği reformları yapması için çağrıda bulunmalı. Yoksa çok daha fazla kişi ölecek ve protesto gösterileri de dinmeyecek.
‘TÜRKİYE TAVRINI SERTLEŞTİRMELİ’
Ntvmsnbc: Peki ya Türkiye?
Saffour: Türkiye, Suriye Hükümetinin dostu. Daha önce de Türkiye’den Suriye’deki şiddertin dinmesine ilişkin tavsiyeler geldi ama Türkiye’nin tavrını sertleştirtmesi gerektiğini düşünüyorum. Türkiye, komşu ve dost ülke olarak daha fazla insanın ölmemesi için somut bir şeyler yapmalı. Ayrıca Suriye yönetimine baktığımızda, iki yakın dostu olarak Türkiye ve İran’ı görüyoruz. Şu anda İran’da olduğu gibi şiddet uygulanarak protestolar bastırılmaya çalışıyor, bu noktada Türkiye insiyatifi eline almalı.