BM Kadın Birimi Türkiye Direktörü Asya Varbanova, salgının sosyal ve ekonomik etkilerini ölçmek üzere Türkiye’de yaptırdıkları ‘COVID-19 Etkilerinin Toplumsal Cinsiyet Açısından Değerlendirilmesi’ araştırmasının sonuçlarını Hürriyet gazetesinde değerlendirdi.
Asya Varbanova özetle şunları söyledi:
STRES VE ENDİŞE ARTTI
“Türkiye’de kadınların yüzde 54’ü ve erkeklerin yüzde 49’u salgının başlamasıyla birlikte stres ve endişe gibi sorunlar yaşadı. Stresin en önemli sebebi kadınların üzerindeki ev işi yüküyle birlikte iş kaybı ve finansal sıkıntılar. Kadınların ücretsiz ev içi bakım kategorilerinin hepsinde iş yükünün, erkeklere ve pandemi öncesi dönemle kıyasla, ciddi oranda arttığı görülüyor. Örneğin, kadınların yüzde 78’i en çok ev temizliği ve bakımına vakit ayırırken, yemek pişirme ve servis etme yüzde 60 ile ikinci sırada yer alıyor.
Bu oranlar erkeklerde ise sırasıyla yüzde 47 ve yüzde 24 olarak gerçekleşti.
Araştırma, erkeklerin önemli bir oranının bazı ev işlerini hem COVID-19 öncesi dönemde hem de COVID-19 döneminde yapmadıklarını ortaya koyuyor. Yemek yapmadığını söyleyen erkeklerin oranı yüzde 40.7 iken, temizlik yapmadığını söyleyen erkeklerin oranı ise yüzde 25.5 olarak ortaya çıkıyor. Bu oranın kadınlarda ise çok daha az (yüzde 5 ve yüzde 2.2) olduğu gözlemleniyor.
ŞİDDETİ KÖRÜKLEDİ
Veriler, kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddetin COVID-19 başladığından bu yana arttığına işaret ediyor. Evde kalma tedbirleri dolayısıyla şiddete meyilli partnerler güç ve kontrol uygulayabiliyorlar. Daha az geliri ve daha az sosyal temas fırsatı olan, hizmet ve toplulukların desteğine erişme konusunda zorluk yaşayan birçok kadın, çıkış seçeneği ve destek olmadan, şiddet uygulayanlarla aynı evde kalmak zorunda kalıyor.
Diğer yandan ekonomik zorluklar ve okulların kapanması gibi tedbirler dolayısıyla, kız çocukları da COVID-19 ile baş etme mekanizması olarak erken yaşta evlendirilme riski ile karşı karşıya kalıyor. Dahası, COVID-19 dolayısıyla teknoloji kullanımının artması kadınlara ve kız çocuklarına yönelik taciz, zoom saldırıları, ve cinsel taciz başta olmak üzere sanal şiddeti de arttırmış durumda.
‘SAĞLIK ÇALIŞANLARININ YÜZDE 69’U KADIN’
Asya Varbanova kadınların dünya sağlığındaki yeriyle ilgili verileri de şöyle açıkladı: “Dünya genelinde sağlık çalışanlarının yüzde 69’u ve bakım sektöründe çalışanların yüzde 88’i kadınlardan oluşuyor. Türkiye’de ise doktorların yüzde 50’si, hemşirelerin yüzde 70’i ve ebelerin yüzde 100’ünü kadınlar oluşturuyor. Bu durum onları önemli ölçüde enfeksiyon riskine maruz bırakıyor. Sağlık hizmetlerinin yükünün büyük bir kısmını kadınlar taşımalarına rağmen krizlerle mücadele mekanizmalarında, ulusal ve küresel karar alma mekanizmalarında yeterince temsil edilmiyorlar.”