Buffalo Üniversitesi’nden acil tıp uzmanı Prof. Dietrich Jehle, çarpışma testlerinde kullanılan özel kuklaların, sağladıkları veriler sayesinde insan vücudunun kaza sırasında nasıl tepki verdiği hakkında eşsiz bilgiler sunduklarını ve binlerce hayat kurtardıklarını söylüyor, “Fakat toplumdaki bireyler yaşama ve beslenme tarzına bağlı olarak gittikçe şişmanladığından, kazalardaki ölüm oranını azaltmak üzere yeni önlemlerin alınması gerekebilir.”
Jehle ve birlikte çalıştığı ekip, şişman bireylerin kazalardaki ölüm riskinin yüzde 21, aşırı şişmanlarınsa yüzde 56 oranında arttığını hesaplamış. Bulguların bir diğer ilginç tarafıysa normal kiloya sahip veya daha zayıf kişilerin ölme riskiyse, normalden biraz daha kilolu olanlara göre daha yüksek.
Jehle, “Kazaya bağlı yaralanmaların şiddeti ve şekli, hız, kaza anındaki hız düşüşü, hava yastığı ve emniyet kemeri kullanımı, darbe yönü ile araç tipi gibi bir çok karmaşık biyomekanik faktörlere bağlı. Fakat vücut kütlesinin çarpışma çıktısına olan etkisi bugüne değin tam anlamıyla değerlendirilmeye alınmamıştı” şeklinde konuşuyor.
Çalışmada Amerika’daki Ölüm Analiz Rapor Sistemi’ne ait veritabanından yararlanılmış. Veritabanı içerisinden seçilen örneklerin tamamı, halka açık bir otoyolda meydana gelen ölümlü kazalardan seçilmiş. Buna göre 155.584 vaka, analize alınmak için uygun bulunmuş. Sürücüler, kilogram cinsinden ağırlıklarının metre cinsinden boylarına bölünmesiyle elde edilen vücut kütle oranına göre zayıf, normal, kilolu, şişman, çok şişman ve aşırı şişman şeklinde altı kategoride gruplanmışlar. Kazayı takibeden 30 günlük süre içindeki tüm ölümlerin kazayla ilişki olduğu kabul edilmiş. Dişi ve erkekler için ayrı ayrı yapılan analizler sonucunda, çok şişman ve aşırı şişman grubundaki bireylerin her iki eşey için de bariz bir şekilde daha yüksek ölüm oranlarına sahip oldukları ortaya çıkmış.
Elde edilen bulguları göz önünde bulunduran ekip bir takım önerilerde bulunuyor. Buna göre aşırı kilolu kişilerin daha büyük araçlar alması ve araçlarda direksiyon simidi ile koltuk arasında daha fazla mesafe bırakacak şekilde ayarlanabilen koltukların kullanılması önemli. Bununla birlikte çarpışma testlerinde henüz mevcut olmayan şişman kuklaların kullanılmasının konuya ilişkin daha iyi veriler ortaya koyacağını düşünüyorlar. Zayıf ve normal kilodaki insanlar içinse emniyet kemerlerinin içine yerleştirilecek hava yastıkları hayat kurtarıcı olabilir.
Tabii ki sonuçlar, araba üreticileri tarafından kiloya özel, daha esnek aksesuar seçeneklerinin sunulmasının gerekliliğini ortaya koyuyor.
Özgün makaleye ulaşmak için tıklayın.
Jehle ve birlikte çalıştığı ekip, şişman bireylerin kazalardaki ölüm riskinin yüzde 21, aşırı şişmanlarınsa yüzde 56 oranında arttığını hesaplamış. Bulguların bir diğer ilginç tarafıysa normal kiloya sahip veya daha zayıf kişilerin ölme riskiyse, normalden biraz daha kilolu olanlara göre daha yüksek.
Jehle, “Kazaya bağlı yaralanmaların şiddeti ve şekli, hız, kaza anındaki hız düşüşü, hava yastığı ve emniyet kemeri kullanımı, darbe yönü ile araç tipi gibi bir çok karmaşık biyomekanik faktörlere bağlı. Fakat vücut kütlesinin çarpışma çıktısına olan etkisi bugüne değin tam anlamıyla değerlendirilmeye alınmamıştı” şeklinde konuşuyor.
Çalışmada Amerika’daki Ölüm Analiz Rapor Sistemi’ne ait veritabanından yararlanılmış. Veritabanı içerisinden seçilen örneklerin tamamı, halka açık bir otoyolda meydana gelen ölümlü kazalardan seçilmiş. Buna göre 155.584 vaka, analize alınmak için uygun bulunmuş. Sürücüler, kilogram cinsinden ağırlıklarının metre cinsinden boylarına bölünmesiyle elde edilen vücut kütle oranına göre zayıf, normal, kilolu, şişman, çok şişman ve aşırı şişman şeklinde altı kategoride gruplanmışlar. Kazayı takibeden 30 günlük süre içindeki tüm ölümlerin kazayla ilişki olduğu kabul edilmiş. Dişi ve erkekler için ayrı ayrı yapılan analizler sonucunda, çok şişman ve aşırı şişman grubundaki bireylerin her iki eşey için de bariz bir şekilde daha yüksek ölüm oranlarına sahip oldukları ortaya çıkmış.
Elde edilen bulguları göz önünde bulunduran ekip bir takım önerilerde bulunuyor. Buna göre aşırı kilolu kişilerin daha büyük araçlar alması ve araçlarda direksiyon simidi ile koltuk arasında daha fazla mesafe bırakacak şekilde ayarlanabilen koltukların kullanılması önemli. Bununla birlikte çarpışma testlerinde henüz mevcut olmayan şişman kuklaların kullanılmasının konuya ilişkin daha iyi veriler ortaya koyacağını düşünüyorlar. Zayıf ve normal kilodaki insanlar içinse emniyet kemerlerinin içine yerleştirilecek hava yastıkları hayat kurtarıcı olabilir.
Tabii ki sonuçlar, araba üreticileri tarafından kiloya özel, daha esnek aksesuar seçeneklerinin sunulmasının gerekliliğini ortaya koyuyor.
Özgün makaleye ulaşmak için tıklayın.