Haymatlos, vatansızlık, hiçbir devletle uyrukluk bağı olmayan kişileri tanımlamak için kullanılan terim olarak geçiyor. Bu statüye sahip kişilere Vatansız veya uluslararası yaygın terimle Haymatlos denmektedir.
TARİHÇE
Siyasal gerekçelere dayanarak devletler, uyruklarını yurtsuz duruma düşürebilmektedir. Naziler, 1933'te, 1914'ten sonra vatandaşlığa alınmış Yahudileri yurtsuz saymış; 1941'de ise bütün Yahudileri vatandaşlıktan çıkarmıştı. Devletler arasındaki toprak kavgası sırasında da insanlar yurtsuz kalabilir. Kağıt üzerinde vatandaş görünmesine rağmen siyasal baskılar nedeniyle devlet kurumlarıyla ilişki kuramayanlara fiili yurtsuzlar, de facto vatansızlar denilmektedir. Yurtsuzlar sıklıkla sınır dışı edilebilirler. Yurtsuzlar, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne bireysel başvuruda bulunabilirler.