Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Akçalı, ayakta dururken ve otururken vücudun pozisyonu sağlayan iki önemli etmenin omurga ve gövdeyi saran kaslar olduğunu, doğumdan itibaren tüm yaşam boyunca omurganın farklı şekillerde eğrilikler gösterdiğini anlattı.
Çocukluk yaşlarında gövdeye şeklini veren temel yapının omurga olduğuna dikkat çeken Akçalı, yeni doğmuş bir bebekte omurganın düz veya hafif öne eğik olduğunu ve hafif kamburluğun normal kabul edildiğini kaydetti.
Bebeğin yatma şekline bağlı olarak gövdesinde sağa veya sola doğru eğilmenin görülebildiğini ifade eden Akçalı, ''Burada önemli olan bebeğin yatma pozisyonuna bağlı olarak sırtında eğriliklerin kaybolmasıdır. Kucağa alındığında ise bebeğin sırtında genellikle bir kamburluk oluşur. Eğer bir bebekteki vücut şekil bozukluğu yatış şekli değiştiğinde ya da kucağa alındığında kaybolmuyorsa bir hekime başvurulmalıdır'' dedi.
Akçalı, vücuttaki fizyolojik eğriliklerin çocuğun ayağa kalkma döneminde ortaya çıktığını anlatarak, şöyle konuştu:
''Çocuk yürümeye başlayınca önce belindeki çukurluk gelişmeye başlar. Gelişime paralel olarak sırtında öne doğru eğrilme oluşur ve vücut dengesi hızla kurulur. Bu nedenle bebekler ilk yürümeye başladıklarında bel bölgelerindeki çukurluk biraz fazla olarak göze çarpar ve bebekler geriye doğru düşebilirler. Zamanla gövde kaslarının gelişmesi ve yer çekiminin de etkisi ile omurganın fizyolojik eğrilikleri tamamlanır. Çocuğun büyümesi sırasında gözlemlenen bazı şekil bozuklukları geçici olabilir ve zamanla düzelebilir. Çocuklarda tedavi edilmeyen ya da gözden kaçan omurga deformiteleri erişkin yaşlarda ağır fonksiyonel kısıtlanmalara neden olabilirler.
AİLELER OMURGA EĞRİLİKLERİNİ FARK EDEMİYOR
Çocukluk yaşlarında görülen şekil bozukluklarının ilk sırasında skolyoz hastalığı vardır. Skolyoz, omurganın yana doğru eğilmesi ve kendi üzerinde dönmesi sonucu oluşan gövdenin bükülmesidir. Ergenlik dönemi veya hemen öncesinde fark edilir. Kız çocuklarda erkeklere oranla dokuz kat daha sıktır. Ergenlik dönemindeki kızlar, kadınsı şekilde vücut gelişimi başladığından vücutlarını saklama eğilimindedirler. Bu nedenle omurga eğrilikleri sıklıkla aileler tarafından gözden kaçırılabilmektedir.''
OKUL SIRALARINDAN GELEN KAMBURLUK
Çocukluk döneminde görülen bir diğer sorunun da kamburluk olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Akçalı, bu hastalığın kemiklerdeki hastalığa bağlı olabileceği gibi duruş bozukluklarından da kaynaklanabileceğini söyledi. Akçalı, boyu uzun çocuklarda kamburluk görülme sıklığının daha fazla olduğunu, çocuklarda duruş eğitimleri ve uygun fizyoterapi ile bu sorunun önlenebileceğini ifade ederek, şu bilgileri verdi:
''Çocuğun gelişimi sırasında oturma eğitimi birçok aile tarafından önemsenmez. Özellikle okul çocuklarında sırada veya sandalyede oturma sırasında dik oturulması öğretilmelidir. Okul sıralarında mutlaka bel desteği olmalıdır. Böylece bel çukurluğu uygun şekilde gelişebilir. Yine ağır çantaların tek omuza asılarak taşınması, bilgisayar karşısında uzun süre oturulması, vücut eğriliklerine uygun olmayan yatakların kullanılması da vücut eğriliklerini değiştirebilir.
Gelişimin hızlı olduğu dönemde oturma dengesinin sağlanması, gövde kaslarının güçlendirilmesi, çalışma sandalyelerinin bel destekli olmasına dikkat edilmesi, iki omuza asılan sırt çantalarının tercih edilmesi gibi bazı basit önlemlerle ileride gelişebilecek önemli sorunlar engellenebilir.''
Çocukluk yaşlarında gövdeye şeklini veren temel yapının omurga olduğuna dikkat çeken Akçalı, yeni doğmuş bir bebekte omurganın düz veya hafif öne eğik olduğunu ve hafif kamburluğun normal kabul edildiğini kaydetti.
Bebeğin yatma şekline bağlı olarak gövdesinde sağa veya sola doğru eğilmenin görülebildiğini ifade eden Akçalı, ''Burada önemli olan bebeğin yatma pozisyonuna bağlı olarak sırtında eğriliklerin kaybolmasıdır. Kucağa alındığında ise bebeğin sırtında genellikle bir kamburluk oluşur. Eğer bir bebekteki vücut şekil bozukluğu yatış şekli değiştiğinde ya da kucağa alındığında kaybolmuyorsa bir hekime başvurulmalıdır'' dedi.
Akçalı, vücuttaki fizyolojik eğriliklerin çocuğun ayağa kalkma döneminde ortaya çıktığını anlatarak, şöyle konuştu:
''Çocuk yürümeye başlayınca önce belindeki çukurluk gelişmeye başlar. Gelişime paralel olarak sırtında öne doğru eğrilme oluşur ve vücut dengesi hızla kurulur. Bu nedenle bebekler ilk yürümeye başladıklarında bel bölgelerindeki çukurluk biraz fazla olarak göze çarpar ve bebekler geriye doğru düşebilirler. Zamanla gövde kaslarının gelişmesi ve yer çekiminin de etkisi ile omurganın fizyolojik eğrilikleri tamamlanır. Çocuğun büyümesi sırasında gözlemlenen bazı şekil bozuklukları geçici olabilir ve zamanla düzelebilir. Çocuklarda tedavi edilmeyen ya da gözden kaçan omurga deformiteleri erişkin yaşlarda ağır fonksiyonel kısıtlanmalara neden olabilirler.
AİLELER OMURGA EĞRİLİKLERİNİ FARK EDEMİYOR
Çocukluk yaşlarında görülen şekil bozukluklarının ilk sırasında skolyoz hastalığı vardır. Skolyoz, omurganın yana doğru eğilmesi ve kendi üzerinde dönmesi sonucu oluşan gövdenin bükülmesidir. Ergenlik dönemi veya hemen öncesinde fark edilir. Kız çocuklarda erkeklere oranla dokuz kat daha sıktır. Ergenlik dönemindeki kızlar, kadınsı şekilde vücut gelişimi başladığından vücutlarını saklama eğilimindedirler. Bu nedenle omurga eğrilikleri sıklıkla aileler tarafından gözden kaçırılabilmektedir.''
OKUL SIRALARINDAN GELEN KAMBURLUK
Çocukluk döneminde görülen bir diğer sorunun da kamburluk olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Akçalı, bu hastalığın kemiklerdeki hastalığa bağlı olabileceği gibi duruş bozukluklarından da kaynaklanabileceğini söyledi. Akçalı, boyu uzun çocuklarda kamburluk görülme sıklığının daha fazla olduğunu, çocuklarda duruş eğitimleri ve uygun fizyoterapi ile bu sorunun önlenebileceğini ifade ederek, şu bilgileri verdi:
''Çocuğun gelişimi sırasında oturma eğitimi birçok aile tarafından önemsenmez. Özellikle okul çocuklarında sırada veya sandalyede oturma sırasında dik oturulması öğretilmelidir. Okul sıralarında mutlaka bel desteği olmalıdır. Böylece bel çukurluğu uygun şekilde gelişebilir. Yine ağır çantaların tek omuza asılarak taşınması, bilgisayar karşısında uzun süre oturulması, vücut eğriliklerine uygun olmayan yatakların kullanılması da vücut eğriliklerini değiştirebilir.
Gelişimin hızlı olduğu dönemde oturma dengesinin sağlanması, gövde kaslarının güçlendirilmesi, çalışma sandalyelerinin bel destekli olmasına dikkat edilmesi, iki omuza asılan sırt çantalarının tercih edilmesi gibi bazı basit önlemlerle ileride gelişebilecek önemli sorunlar engellenebilir.''